نهال هایی که برای زنده ماندن نیازمند آبیاری اند/ برنامه های فضای سبز اراک به مناسبت ها خلاصه نشود

به گزارش خبرنگار مهر، از چندین هفته پیش اخبار و مباحث پیرامون درختکاری و صحبت های مسئولین مبنی بر ضرورت آن در سایت های خبری منتشر می شود؛ ولی در هیچ کدام از این اخبار سخنی از برنامه های نگهداری و  درخت یاری این نهال ها به چشم نمی خورد، که این تصور را  پیش می آورد که نکند در کنار تمام این هیاهوهای مناسبتی، این درختان نیز در یک شب به تراژدی قطع درختان برای عمران و آبادی بپیوندند و یا به دلیل عدم آبیاری خشک شوند.

طبق تعهدات دولتی از سال 86 تاکنون باید هزار هکتار فضای سبز به فضای سبز اراک افزوده می شد که این اتفاق در اراک نیفتاد، شاید کاشت درختان در مناسبت درختکاری کمی از این کمبود را جبران کند آن هم برای شهری که ریه های تنفسی آن هر روز تنگ تر می شود. شهری که هر درخت در آن می تواند حکم یک زندگی را داشته باشد.

مدیرعامل خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی گفت: منابع آلایندگی در شهر اراک چون نیروگاه و آلومینیوم با قدرت به کار خود ادامه می دهند بنابراین وجود درخت و فضای سبز مشجر می تواند تا حدی اثرات مخرب زیست محیطی آن ها را کم کند.

سیاوش آقاخانی افزود: متاسفانه استانداردهای موجود در فضای سبز کشور ما از استانداردهای کشورهای اروپایی که دارای بارندگی بسیار هستند، کمتر است در حالیکه با توجه به اقلیم خشک کشور ما باید استانداردها خیلی بالاتر از اروپا باشد.

وی ادامه داد: شهر اراک با توجه به مشکلات آب و هوایی نیاز شدید به درخت به عنوان ریه تنفسی دارد، ولی متاسفانه کاشت درخت در شهر ما فقط به یک روز ختم شده است درحالیکه اگر این کار در طول سال پخش شود اثر فرهنگی موثرتری دارد.

آقاخانی افزود: این امر باعث فرهنگ سازی در خصوص درختکاری می شود و مردم را ملزم به این می کند که تعهد خود در مراقبت از محیط زیست را انجام دهند.

نهضت چمن کاری در اراک بلای جان فضای سبز شده است

وی با اشاره به اهمیت فرهنگ درخت یاری در کنار درختکاری اظهار کرد: فرهنگ درخت یاری نکته بسیار مهمی است که کمتر به آن توجه شده است، معمولا در چنین روزهایی فقط درختان کاشته می شود اما هیچ برنامه ای برای نگهداری از فضای سبز موجود و جدید ارائه نمی شود.

مدیر موسسه زیست محیطی کیمیای سبز ادامه داد: متاسفانه نهضت چمن کاری در اراک بلای جان فضای سبز شده است، کسی با چمن کاری مخالف نیست؛ ولی طراحی فضای سبز با پوشش علفی باید تبدیل به گونه هایی چون فرانکیا شود تا در تمام سال سبز باشد و نیاز کمتری به آب داشته باشد؛ اما شهرداری نه تاکنون به دنبالش رفته و نه حتی مشاوره ای در این زمینه خواسته است.

آقاخانی شناخت گونه های متناسب با اقلیم اراک را در اولویت توسعه فضای سبز شهر خواند و گفت: در کنار مشکلاتی که اراک دارد باید گونه هایی برای کاشت انتخاب شوند که در کنار هزینه کاشت و مراقبتش، اثربخشی نیز داشته باشد.

وی افزود: بنابراین استفاده از درختانی که در تمام طول سال سبز باشند تا در برابر پدیده وارونگی هوا در زمستان کمی از مشکلات آلودگی هوا را تقلیل بخشند و درختانی که به آب کمتری نیاز داشته باشند با توجه به اینکه اراک شهر کم آبی است؛ بسیار مهم است.

آقاخانی ادامه داد: پراکنش مناسب درختان از دیگر نکاتی است که امیدواریم در برنامه امروز درختکاری نیز مورد توجه مسئولین قرار گرفته باشد؛ هم اکنون در بافت مرکزی شهر با توجه به عوارض بالایی که از ساکنین آن دریافت می شود هیچ فضای سبزی وجود ندارد.

شهرداری در انتخاب گونه ها باید برنامه جامع داشته باشد

وی با تاکید بر اینکه شهرداری در انتخاب گونه ها نیز باید برنامه جامع داشته باشد، توضیح داد: مثلا اگر یک حجمی درخت برگ سوزنی داریم باید بدانیم چقدر در کنارش درخت پهن برگ نیاز داریم و یا در هسته مرکزی باید چه درختی بکاریم.

آقاخانی گفت: هم اکنون دیده می شود که  شهرداری نهال در اختیار شهروند قرار می دهد اما معیار انتخاب نهال فقط علاقه است نه شرایط موجود و البته مشاوره و آموزشی هم داده نمی شود.

این فعال زیست محیطی تاکید کرد: مدیریت کلان در کنار آموزش خرد باعث فرهنگ سازی و حفظ فضای سبز می شود.

آقاخانی بیان کرد:  نداشتن برنامه جامع برای فضای سبز شهر معضلی در مدیریت شهری است که در بخش های چون فرهنگ، سیاست گذاری و برنامه ریزی به آن توجه نشده است.

برنامه های فضای سبز اراک فقط در مناسبات خلاصه شده

وی با ابراز تاسف از اینکه مشکلات و برنامه های فضای سبز اراک فقط در مناسباتی چون روز هوای پاک و روز درختکاری خلاصه شده است، یادآور شد: در این خصوص نبود برنامه مناسب اصلی ترین مشکل است، موسسات زیست محیطی در این خصوص از شهردار سئوال دارند ولی نه تنها برنامه ای ندارند بلکه پاسخگو نیز نیستند.

آقاخانی گفت: طرح جامع فضای سبز بعد از کلان شهر شدن اراک باید تدوین می شد ولی خبری از آن نیست اصلا مسئولین نمی دانند می خواهند با فضای سبز موجود چه کنند؟

وی با اشاره به اهمیت نشر فرهنگ  درختکاری ادامه داد: اینکه در چنین روزی درخت کاشته می شود، خوب است ولی برای ادامه این روند چه برنامه ای در نظر گرفته شده است، مهم تر است، آیا با پخش چند نهال مشکل فضای سبز اراک حل می شود؟

آقاخانی تصریح کرد: آموزش شهروندان وظیفه ای ست که بر عهده مدیریت شهری است که در این راستا سرانه فرهنگی دریافت می کند و ابزار شهری و بیلبوردها در اختیار اوست.

وی گفت: قطعا سهم مدیریت شهری به دلیل در اختیار داشتن ابزار آموزشی از رسانه ها و سازمان های مردم نهاد خیلی بیشتر است.

اثربخش نبودن برنامه های آموزشی از دیگر معضلات کنونی مدیریت شهری

آقاخانی اثربخش و جدید نبودن تبلیغات و برنامه های آموزشی را از دیگر معضلات کنونی مدیریت شهری عنوان و گفت: هم اکنون در دنیا از روش های نوین فرهنگ سازی چون مشارکت محور بودن، استفاده از ظرفیت های مذهبی و سنتی، سیاست های تشویقی و آموزش به کودکان استفاده می شود.

وی گفت: مثلا در ایران باستان با تولد هر فرزند یک درخت کاشته می شد می توان این فرهنگ را امروز نیز تسری بخشید و هر نوزاد در کنار دریافت شناسنامه یک درخت نیز به نام خود دریافت کند حتی در ادامه این روند می توان افرادی که بهتر از درخت نگهداری کردند را تشویق کرد.

آقاخانی پرهیز از تکراری بودن تبلیغ را مهم عنوان و افزود: می توان به جای یک تبلیغ تکراری سئوالی تاثیرگذار از شهروند در بیلبوردها نوشت، سئوالی که او را به تعمیق و تفکر وا دارد.

وی گفت: وقتی که یک شهروند بداند که فضای سبز چقدر در جلوگیری از سرطان فرزندانش تاثیر دارد قطعا از آن به خوبی مراقبت می کند.

آقاخانی ادامه داد: متاسفانه در مدیریت های ما سیاست ها، فردی، تکراری و برخوردی است و برنامه های مدیران ما دچار روزمرگی شده است و حلقه مفقوده مدیران توجه نکردن به فرهنگ است.

وی تصریح کرد: علی رغم تمام شعارها مبنی بر همکاری با سازمان های مردم نهاد متاسفانه مشارکت حداقلی با این سازمان ها شده است و حتی در انتخاب گونه ها، آموزش کاست و نگهداری از درختان نیز از این سازمان ها کمک گرفته نشده است.

 اقدام شهرداری در کاشت درختان مثمر باید اصلاح شود

آقاخانی ادامه داد:  اقدام شهرداری در کاشت درختان مثمر بسیار خوب بوده ولی این روند باید اصلاح شود و حتما به شهروندان مشاوره قبل و بعد از کاشت درخت داده شود، مسئله ای که هم اکنون مورد توجه نیست.

مدیر عامل سازمان های مردم نهاد استان مرکزی گفت: همانطور که اشاره شد توجه به درخت یاری در کنار درختکاری بسیار مهم است و برای همین پیشنهاد روز درخت یاری در تقویم استان داده شده است تا این امر بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.

عضو هیئت مدیره موسسه زیست محیطی سبزاندیشان نیز گفت: وجود فضای سبز در اراک با توجه به اینکه این شهر صنعتی و از تمامی جهات در محاصره کارخانه هاست، حیاتی است.

مژگان فخری با بیان اینکه  متاسفانه اراک از یک باغ شهر تبدیل به شهری سیمانی شده است، افزود: در شرایط موجود فضای سبزِ بیشتر و متناسب با وضعیت شهر باید در دستور کار قرار بگیرد.

این روند زمانی می تواند اثربخش باشد که پس از کاشت نهال ها در نگهداری و حفظ آن پیگیری انجام شود

وی با بیان اینکه کاشت تعداد زیاد نهال در نقاط مختلف اراک اتفاق خوبی است که امسال شاهد آن هستیم، اظهار کرد: این روند زمانی می تواند اثربخش باشد که پس از کاشت نهال ها در خصوص نگهداری و حفظ آن پیگیری انجام شود.

فخری موضوع درختیاری را مهم تر از درختکاری عنوان و افزود: متاسفانه در یکی، دو سال گذشته شاهد نابودی درختان به منظور ساخت و ساز در شهر بودیم که همین باعث شد موسسه های زیست محیطی چون سبزاندیشان سال گذشته در اعتراض به بی توجهی به درختیاری هیچ درختی نکارند و شعارشان این بود که باید از درختانی که هست مراقبت کرد.

وی تاکید کرد: زیاد کردن فضای سبز، به شرط حفظ درختان قبلی و شرایط نگهداری و مراقبت از درختان جدید مفید خواهد بود و اگر قرار است درختان تازه کاشته شده به حال خود رها شوند، کاشته نشوند بهتر است.

عضو هیئت مدیره سبزاندیشان یکی از نکات مهم در درختکاری را توجه به گونه های مفید برای شهر اراک دانست و توضیح داد: کاشت درختان همیشه سبز چون کاج و همچنین درختانی که نیاز به آبیاری کمتر دارند از نکاتی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.

فخری ادامه داد: اراک هم اکنون از مشکل کم آبی رنج می برد بنابراین برای آبیاری درختان برنامه ای تدوین شود تا از ذخیره آب شرب برای اینکار استفاده شود.

وی تصریح کرد: متاسفانه دیده می شود که چمن های سطح شهر به عنوان فضای سبز نام برده می شود، اما این چمن ها در مقابل درختان ارزش کمی دارند و اگر مردم برای تفریح به سمت چمن روی می آورند به دلیل این است که پارک های ما بیشتر از چمن پوشیده است تا از درخت.

فخری حضور مردم و نهادینه شدن فرهنگ درختکاری و درخت یاری را مهم عنوان و افزود: در خصوص این دو فرهنگ باید تبلیغات موثر شود هرچند مردم خود نیز باید به فکر باشند و تصور نکنند تمامی این کارها بر عهده دولت است و نقش مشارکت خود را فراموش کنند.

وی گفت: موسسه سبزاندیشان به دنبال این است تا با برنامه های تسهیل گری برای ساکنین خانه هایی که درخت ندارند انجام دهد و آن ها را برای کاشت و نگهداری از درخت ترغیب کند.

نهالهای امسال نیز به دست شهروندان این شهر از مسئولان، ورزشکارن، کودکان و دلسوزان طبیعت کاشته شدند اما امید است این نهالها  تا چند سال دیگر با درخت یاری درختان تنومندی  شوند تا بتوانند هوا را برای نفس کشیدن نسل های بعدی مهیا کنند، درختانی که به یاری نیاز دارند تا سبز بمانند.

......................

گزارش: سمیه انصاری فر